Günümüzde iletişimin ve pazarlamanın dinamik dünyasında, halkla ilişkiler ve reklam kampanyaları her geçen gün daha fazla önem kazanıyor. Bu alanda hep ileri derece stratejiler konuşulsa da kimilerinin yolun başında olduğunu unutmamak gerek. Sektöre yeni adım atan bir girişimcinin önündeki ilk adım, sıklıkla kullanılan mesleki terimleri anlamak ve dolayısıyla doğru bir iletişimdir. Bu blog yazısında, halkla ilişkiler ve reklam dünyasında sıklıkla karşılaşılan bazı temel terimleri ele alacağız.
İyi okumalar…
Advertorial: (advertisement + editorial): Haber yazısı biçimde hazırlanan; sayfa düzeni, yazı karakteri ve yazı diliyle kimi zaman içinde yer aldığı süreli yayını andıran tanıtıcı reklam türüdür. TV’de bir program içerisinde, çoğu zaman sunucu tarafından duyurulur ve bir adetle sınırlı tutulur. Bu bölümün program içeriğinden bağımsız bir reklam olduğunun net olarak anlaşılması için “BU BİR REKLAMDIR” ya da “REKLAM” gibi bir ibareyle yayınlanması gerekir.
Algı Yönetimi: Hedef kitlenin algılama biçimini yönlendirme ve olumlu intibayı üst düzeye taşıma amacına hizmet eden halkla ilişkiler çalışmaları, algı yönetimi olarak nitelendirilir.
Benchmark: Bir işletmenin kendi performansını, benzer stratejiyle ilerleyen ve paralel bir hedef kitleye hitap eden bir kuruma kıyasla değerlendirmesi durumudur.
Billboard: Reklam alanı 4,5 m2 ‘den büyük olan ve üçüncü şahısların reklam ihtiyaçlarında kullanılmak üzere belirli bölgelerde konumlandırılan reklam üniteleridir. Daha da büyüklerine megaboard denir. Bilboard’un küçüğü ise -genellikle otobüs duraklarına yakın kaldırımlarda konumlanan ve dikey olan- raket diye isimlendirilir.
Brief: Reklamverenin, reklam kampanyasının oluşturulması aşamasında yol göstermesi adına reklam ajansına ilettiği; kampanyadan beklentilerini, seslenmek istediği tüketici kitlesini, kampanyaya konu olan ürün ya da hizmetinin niteliklerini, pazarda karşı karşıya olduğu fırsatları, potansiyel riskleri, pazarlama bileşenlerini ve zamanlamayı içeren detaylı açıklama brief olarak adlandırılır.
Burst: Flaş yazı. Özellikle ürün ambalaj ve etiketlerinde yer alan, çoğunlukla yıldız ya da konuşma baloncuğuna benzer biçimli bir çerçeveye yerleştirilmiş “yeni”, “bedava”, “son dakika, “indirim” gibi dikkat çekici bir kelime ya da kelime grubunu içeren tasarımdır. Üstünde böyle bir yazı bulunan ürün ambalajlarına flash pack (flaş yazılı ambalaj) denir. Burst günümüzde yaygın olarak “patlangaç” şeklinde anılır.
Case study: Örnek olay incelemesi ya da vaka çalışması. Bir araştırma konusunun, sorunun ya da ilgili örneklerin başlı başına ele alınması ve derinlemesine incelenerek fayda sağlayacak sonuçlar çıkarılmasıdır.
CPR (Corporate Public Relations): Kurumsal Halkla İlişkiler
Above the line (Çizgi üstü reklam): Televizyon, radyo ve billboard gibi araçlar aracılığıyla geniş kitlelere ulaşmayı hedefleyen reklam türüdür. Bu yöntemle, marka veya ürün/hizmetin tanıtımı yapılırken, geri dönüşlerin somut verilerle ölçülmesi ve değerlendirilmesi genellikle pek mümkün değildir. Marka bilinirliği ve farkındalık yaratma amacıyla kullanılan bu strateji, mesajı geniş bir izleyici kitlesine yayma imkanı sunar.
Bellow the line (Çizgi altı reklam): BTL reklamcılık; perakende satış noktaları, iş yerleri, özel etkinlikler ve doğrudan müşteri iletişimi gibi çeşitli alanlarda gerçekleştirilen reklam ve pazarlama faaliyetlerini kapsayan geniş bir alanı tanımlar. Geleneksel medya araçlarının ötesinde, hedef kitleyle birebir etkileşim kurmayı amaçlayan bir pazarlama stratejisidir.
Drive time: İşe gidiş-dönüşün yaygın saatlerini içerir. Medya planlamacıları tarafından insanların işe gidiş ve eve dönüş saatlerini belirtmek için kullanılan terim. Özellikle radyo reklam süresi alımlarında önem taşır. Türkiye’de bu zaman dilimleri 7-10 ve 17-21 saatleri arası kabul edilir.
Delegasyon: Görevli kişilerin yapacakları işlere göre dağıtılmasıdır.
Doğrudan pazarlama/doğrudan satış: Bir aracının olmadığı dağıtım kanalı olarak nitelendirilebilir. Doğrudan postalama, telefonda pazarlama gibi yöntemlerle sipariş alma biçimi bu sınıfa girer.
Durum analizi: Kuruluşun içinde bulunduğu şartları, sektördeki durumu, rakipleri ve geçmişteki faaliyetlerin bütününü kapsayan tamamlayıcı bir analizdir. Kurumun içsel faktörleri üstün ve zayıf yönleri; dışsal faktörleri ise fırsatlar ve tehditler olarak ifade edilir.
Event (Etkinlik): İletişim stratejisi çerçevesinde yapılan çeşitli organizasyonlar. Kuruluşun tören sergi, yarışma, kermes, lansman gibi faaliyetleri çalışmaların uygulanması.
Event tasarımı: Neden, kim, ne zaman, nerede, ne ve nasıl sorunlarına cevap olacak şekilde etkinlikler düzenlenmesidir.
Kontrol listesi: Etkinlik sürecinde yapılan çalışmaların ne olduğunu, görevlilerini ve tarihlerini gösteren ve bunun kontrolü için hazırlanan ayrıntılı çizelgedir.
Kanaat önderleri (Fikir liderleri): Belirli bir konuda bilgiye, uzmanlığa veya başkalarını etkileme gücüne sahip olduğu kabul edilen bilirkişiler, bu şekilde adlandırılır. Kendilerinden “sektörün duayeni” şeklinde bahsedildiği de olur.
Focus group: Tüketici kümesi araştırması. Hedef kitlelerin veya tüketicilerin düşünce ve alışkanlıklarını belirlemek, ürün ya da hizmete karşı gerçek duygularını ortaya çıkarmak için kalabalık tartışmalardan yararlanan nitel araştırma yöntemidir. Az sayıda insanın, bir toplantı yöneticisinin açık uçlu sorularına verdiği cevaplarla gerçekleştirilir ve çalışmaların tüketiciye hitap edebilmesi için yapılan bir piyasa yoklaması olarak değerlendirilebilir.
Gizli müşteri: Müşteri memnuniyetini, satış hizmet ve anlayışlarını denetlemek amacıyla, çoğunlukla bağımsız kuruluş veya danışmanlar tarafından yürütülen bir denetleme ve iyileştirme çalışmasıdır. Gizli müşteri; bizzat işletme tarafından, kendi çalışanlarının performansı hakkında kapsamlı bir değerlendirme yapabilmek amacıyla görevlendirilir. Dolayısıyla çalışanların habersizce sınandığı bir sistemdir.
G.R.P. (Gross rating points): Medya ölçümünde toplam izlenme oranıdır. Medya izleyicilerinin bir reklamla ya da programla karşılaşma oranını belirlemekte yararlanılan ölçüm birimi; belirli bir zaman dilimini, programı, reklam spotunu ya da reklam kuşağını izleyenlerin oranıdır. Programın beğenilirliğini ve reklam için etkili bir iletişim aracı olup olmadığını tespit etmek adına kullanılır.
Hedef Kitle: Yapılan tüm faaliyetlerin yönlendirildiği, bu faaliyetler sonucunda kendilerinden eylem ve düşünce değişimi beklenen kişiler ya da gruplardır. Farkındalık, ürün ya da hizmet odaklı pazarlama çalışmasının, bu grubu davranışsal ya da satın alma odaklı şekilde harekete geçirmesi amaçlanır.
Insert: Bir süreli yayının içine katılmak üzere ayrı basılmış, yayınla birlikte ciltlenen veya araya sıkıştırılmış dokümanlardır.
İletişim stratejileri: Markanın yol haritası doğrultusunda, belirlediği bilinirlik ve satış hedeflerine ulaşmak adına iletilecek mesajların ve iletişim araçların neler olacağına karar verme sürecidir.
Elbette ki terim ve kavramlar bunlarla sınırlı değil. Bir sonraki yazımızda bambaşka örneklerle karşınızda olacağız. Siz de markanıza uygun yaklaşımları, doğru hedef kitleyle buluşturacak ve dijital iletişimi sorunsuz yürütecek bir partner arayışındaysanız, Ahtapot Sosyal Medya’nın kapılarının her zaman açık olduğunu unutmayın. 😊
YAZAN: Ömer Bilgin