_15891.png)
On yıllardır toplumsal olayların edebiyatı, edebiyatın sinemayı, sinemanın ise müziği etkilediğini biliyoruz. Aralarındaki döngü ve birbirlerinden beslenme halinin ortaya çıkardığı eşsiz eserler, hem bireysel hem toplumsal hem de global olarak duygu dünyamıza dokunuyor. Günümüzde sosyal medyanın toplumsal hayatta etkisi altına almadığı neredeyse hiçbir şey kalmadığını düşündüğümüzde, sanata da dokunması bizi elbette şaşırtmamalı.
Artık hepimizin elinde akıllı birer telefon var. Biriyle tanıştığımızda “Instagram kullanıyor musun?” sorusunu sormayı bırakalı yıllar oldu. İnsanlar artık birbirine “TikTok’ta şu akımı gördün mü?”, “Instagram’da şu reels’a denk geldin mi?”, “X’te şu flood’u okudun mu?” gibi sorular soruyor. Telefonun akıllı olduğuna da bu platformların kullanıldığına da emin oluyoruz ve doğrudan konuya girme eğilimindeyiz. Çok samimiysek bunları da sormuyor, ilgisini çekeceğini öngörerek haberci telaşıyla gönderip hevesle tepkisini bekliyoruz. Çünkü müsait olduğumuz hemen hemen her anı kısa videolar izleyerek geçiriyor, “değersiz” bulduğumuz anları bu şekilde değerli kılıyoruz. Öyle ki bu durum uzun filmler ve sezonlarca dizi izleme alışkanlığını bile sarsar hale geldi. Bazen film izlemekten vazgeçiyor, bazen izlemeyi erteliyoruz. İzleme tercihlerini çoğu zaman süreye endeksli olarak belirlemek son derece normalleşti ve konusundan, oyuncularından, kategorisinden önce “Kaç saat/dakika?” diye soruyoruz. Genellikle de kahvaltı ve yemeklere, hatta bazen uzun tuvalet seanslarına eşlik edecek bir araç olarak görüyoruz. Sosyal medyanın izleme alışkanlıklarına radikal bir değişim getirdiği ortada. Peki ya müzik piyasasına nasıl dokunuyor?
Markalar, kurumlar ve siyasi isimlerin odağını dijitale çevirmesine, her adımını etki ve etkileşim odaklı atmasına artık alışmışken son yıllarda müzik üreticilerinin de sosyal medya ekseninde üretmeye başladığını görmeye başladık. 5 dakikalık videoların bile bize uzun geldiği bu ortamda -tabi bu süreler içerik türüne göre değişkenlik gösterebiliyor- ister istemez şarkılar da etkilendi. Günümüz müzisyenleri, şarkılarının dillere pelesenk olmasının ve kliplerinin milyonlarca izlenme sayılarına ulaşmasının TikTok ve Instagram’dan geçtiğinin elbette farkında. Bir şarkı trend videolarda kullanıldığında çığ gibi büyüyen bir etkiyle yayılıyor. Düşünsenize; bir günde yalnızca 5 dakikanızı TikTok ya da reels’lara ayırsanız bile bu aşağı yukarı 10 video izlemek anlamına geliyor. Bu 10 videonun 6’sı aynı şarkı ile yapılmış olsa, üretilen şarkının nakarat bölümünü bir günde en az 6 kez duymuş olacaksınız. Hele ki “speed up” yöntemi ile şarkının hızlandırılmış versiyonu da trend videolarda kullanıldığında yalnızca nakarat değil, şarkının en az yarısı milyonlarca insan tarafından günde defalarca dinlenmiş oluyor. Trend olmak işte bu kadar önemli! Bu yüzden günümüzde şarkılar eskisi gibi 4-5 dakika değil 1 buçuk-2 dakika, bu yüzden şarkıların nakaratları şarkının kalan bölümlerine göre çok daha özenli ve bu yüzden şarkılar trendlere uygun olarak tasarlanıp bir sonraki trendle birlikte birden hayatımızdan çıkıyorlar.
Müziğin sosyal medya ışığındaki evriminden söz etmişken bazı örneklere yer vermemek olmaz. Yakın geçmişte “Mezar Turizm” adıyla yayınlanan ve “Gerçekten iğrenç bir hayat” kısmıyla sayısız içerikte kendine yer bulan parça, insanların gün içerisinde yaşama sevincinin oldukça düştüğü anlarda ilk aklına gelen şey oldu. “Trajikomik” diyebileceğimiz bazı talihsizliklerin sergilendiği videolarda (kaçmış çorap, ekranı kırılmış telefon, yağmurda ıslanmış bir birey…) “Deep Turkish Web” olarak bilinen YouTube kanalının kulaklardan gitmeyen müziğine sıkça şahit olmuşsunuzdur. Mabel Matiz ve Mert Demir’in 2023’e âdeta damga vuran şarkısı Antidepresan, Emir Can İğrek’in çokça mizah unsuru olan ve esasen hikayesi oldukça dramatik olan parçası Ali Cabbar, Madrigal grubunun talihsiz aşk hikayelerine ya da hayal kırıklıklarını mizahi şekikde ele alan birçok video içerikte sayısız kez karşımıza çıkan parçası Seni Dert Etmeler, futbol videolarında remix versiyonlarıyla futbolseverlerin vazgeçilmezi olan Ebru Gündeş - Çingenem, Zehra - Cennetten Çiçek, Simge - Aşkın Olayım parçaları ilk aklımıza gelen örnekler arasında. Bu parçalar -ki aslında bazıları uzun yıllar önce hayatımıza girdi- muhtemelen belli bir matematikle ve bu etki tahmin edilerek üretilmediler. Ancak yarattıkları etkiyle, sosyal medyanın bilinirliğe ve popülariteye etkisi konusunda ufuk açan bir devrim etkisi yarattıklarını söylemek kesinlikle yanlış olmaz. Global örneklere de değinmek isterdik ancak yazıyı okumanız saatler sürsün istemeyiz.😊
Yakın geçmişte şarkılar, filmler ve toplumsal olaylar sosyal medyayı etkisi altına alırdı. Günümüzde kar topu etkisiyle dev bir çığa dönüşen sosyal medya; şarkılara, filmlere ve hatta toplumsal olaylara yön verir hale geldi. Doğru kullanıldığında dünyadaki en verimli alanlardan biri olan sosyal medyanın, artık reddedilmesi ve tartışılması imkansız bir realite olarak karşımızda duruyor. İnsanlar sanat, spor, siyaset ve akla gelebilecek her alanda -geç de olsa- bu gerçeği kabul ediyor ve büyük oranda buna göre yaşıyor. Bu gerçeği kabullenemeyenlerse köstekli saatiyle beraber bu çağı çoktan kaçırdı. Markanızın zamanı yakalamasını önemsiyor ve doğru hedef kitleye, uygun bir iletişim stratejisiyle ilerlemek için güvenilir bir partnere ihtiyaç duyuyorsanız, sizleri Ahtapot Sosyal Medya’ya bekleriz. 😊
YAZAN: Mehmet Deniz